Weg met vakantiestress
Nog even en we mogen weer op een –welverdiende– vakantie. Maar waar de één de dagen aan het aftellen is, levert de vakantieperiode bij de ander de nodige stress op. Want hoe krijg je al die zaken op je to do-lijstje nog vóór je vakantie afgerond? Voor je het weet start je je vakantie met een hartslag van 200 BPM en neem je de drukte van het werk mee naar de Franse camping. Voor sommigen is de vakantie het moment waarop ze volledig instorten, voor anderen zorgt de terugkomst juist voor zoveel spanning dat ze in een burn-out terecht komen. Waardoor wordt dit precies veroorzaakt, hoe kun je wel onbezorgd genieten van die relaxte strandvakantie én hoe zorg je dat je ook bij terugkomst op je werk alle ballen weer hooghoudt?
Tips om te voorkomen dat je met stress op vakantie gaat
Het loslaten van het werk is voor velen een uitdaging. Zeker als je op het laatste moment nog allerlei zaken aan het afronden bent en langere uren maakt. De eerste week van je vakantie ben je nog geregeld bezig met je werk. De tweede week heb je vaak meer rust en kun je het werk redelijk loslaten. Als je drie weken vakantie hebt, dan merk je dat je soms ongemerkt weer spanning opbouwt en weer meer aan je werk gaat denken. Weg ontspanning. Maar wellicht dat deze tips je kunnen helpen in je voorbereiding:
Rond je werkzaamheden af op kantoor. Het is belangrijk om de tijd te nemen om je werk af te ronden of over te dragen. Op deze manier ben je er zeker van dat er geen projecten of zaken verkeerd lopen tijdens je afwezigheid. Ook is het afronden en overdragen van je werk belangrijk, zodat je bij terugkomst geen stapel achterstallig werk hebt liggen. Zorg dat je niet op de laatste dag je overdracht moet regelen, maar neem er ruim de tijd voor. Zo kun je met een rustig en goed gevoel je werk achterlaten.
Neem een dag voor vertrek al vrij. De start van de vakantie begint vanaf het moment van inpakken. Hierbij is het aangenaam om een dag eerder vrij te nemen van werk om alles zo goed en rustig mogelijk te kunnen regelen. Het geeft onrust als je vrijdag om 17.00 bij je werk de deur uitstapt en zaterdagochtend om 07.00 met de auto gaat vertrekken. Een goede voorbereiding op de vakantie lijkt logisch, maar een extra dag vrij nemen en het goed afronden en overdragen van het werk wordt nog te weinig in praktijk gebracht.
Plan niet je hele vakantie vol. Op social media zie je de ene toffe vakantiebestemming na de andere. Lijstjes met hotspots van coolste bars, hipste restaurants en de must see’s van de omgeving. Voor je het weet is je hele vakantie volgepland, waardoor je vaak vermoeider terugkomt. Houd daarom, naast activiteiten, ook ruimte voor rust en ontspanning.
Het belang van met een positieve mindset op vakantie gaan.
En nu? Op de plaats van bestemming zijn alle factoren aanwezig om volledig tot rust te komen. Minder prikkels zorgen ervoor dat je lichamelijk en geestelijk rustiger wordt, wat je stressniveau ten goede komt. In hoeverre je lichaam herstelt van je werksituatie, heeft te maken met de mindset waarmee jij je vakantie ingaat. Als je stress ervaart, loop je vaak vóór de vakantie al op je tenen. Het gevolg is dat je de vakantie ingaat met de gedachte dat je even uit kunt rusten en dat je daarna weer vol energie en zonder stress aan het werk kan. Helaas ligt het iets gecompliceerder.
Als er niets verandert aan je werk en de werkdruk die daarbij hoort, zit je binnen enkele dagen op hetzelfde stresslevel als voor je vakantie. Ook de gedachte dat je na je vakantie weer aan het werk moet waar niets veranderd is, zorgt ervoor dat je brein en je lichaam niet volledig tot rust kunnen komen. Uit onderzoek blijkt dat op deze manier alle gezondheidswinst binnen een week na terugkomst weer is verdwenen. Naast het feit dat de omstandigheden op het werk niet beter worden als er niets verandert, leg je ook onbewust veel druk bij de vakantie. De gedachte dat vakantie de tijd is dat je moet ontspannen en uitrusten. Als het nu niet lukt, lukt het nooit. De gedachte dat je moet ontspannen heeft juist een averechts effect. Het is de kunst om de gedachte van het moeten, los te laten. Later pas kijken wat het effect van je vakantie is geweest heeft het meest positieve effect. Je vakantie zou een bonus moeten zijn, niet een noodzaak om te herstellen. Het is dus belangrijk om jouw te grote werkdruk of stressvolle elementen in je werk aan te pakken. En het liefst voordat je op vakantie gaat.
Het hoogtepunt versus het kookpunt van je vakantie
Een vakantie kan ook averechts werken en ervoor zorgen dat je stressniveau hoger wordt. Dit heeft alles te maken met de gedachten die je tijdens je vakantie hebt. Als je tijdens je vakantie gaat werken en als je weet dat er achterstallig werk voor je klaar ligt als je terugkomt, ben je niet in staat om te ontspannen. Je gedachten zijn alleen maar bij de situatie na je vakantie, waardoor je ‘vergeet’ te genieten en voor je het weet bereik je niet een hoogte-, maar een kookpunt in je vakantie. Een andere manier waarop een vakantie stressverhogend kan werken, is als je op vakantie gaat voor je status. Je doet in dit geval niet wat je echt zou willen, maar je doet iets om te laten zien dat je ergens bent geweest waar je omgeving jaloers op wordt. Blijf daarom dichtbij je eigen behoeften.
Rustig opschakelen bij thuiskomst
De kunst is om na je vakantie het ‘vakantietempo’ zo lang mogelijk vast te houden. In de vakantie schakel je van je zesde naar je derde versnelling, wat als gevolg heeft dat je gezonder en energieker bent. Je lichaam en brein krijgen dan namelijk de ruimte om op te laden. Probeer bij thuiskomst rustig weer op te schakelen naar de vierde en vijfde versnelling, in plaats van door te schakelen van de derde naar de zesde versnelling. In de praktijk blijkt dat als mensen terugkomen van vakantie de inbox volstaat met honderden mails. De volle mailbox dwingt je om gelijk weer in de zesde versnelling te werken. Hierdoor ben je binnen een week de gezondheid- en energiewinst van de vakantie weer kwijt. Reserveer daarom een blok van 1 á 2 uur om je mailbox door te nemen, te archiveren en overbodige mails weg te gooien. Houd daarnaast voldoende tijd voor andere werkzaamheden, voor bijpraten, het plannen van je dag en de week en voor ‘minibreaks’. Deze zorgen tussendoor voor herstel en behoud van energie.
Actiepunt voor na je vakantie
Als de vakantie nodig is om de balans in je brein en lichaam te herstellen, dan weet je zeker dat je je huidige situatie moet veranderen om echt te kunnen herstellen van stress. Als je niets verandert aan de omstandigheden waardoor je stress krijgt, dan ben je binnen een week na je vakantie de gezondheidswinst kwijt. Onderneem actie om jouw werksituatie een gezonde situatie te laten zijn.
Mirriam, burn-out specialist bij Instatera, over vakantiestress
Vakantie is fijn om even afstand te nemen van het werk, iets anders te doen dan je normaal doet. Echter wanneer je vakantie nodig hebt om echt bij te komen, dan klopt er iets niet. Idealiter zou je gedurende de werkweek en het weekend elke dag genoeg energie over moeten hebben. Daarnaast kan een vakantie, doordat je afstand neemt van je werk, je inzicht geven in wat je eventueel anders wilt doen op je werk. Het kan een moment van reflectie zijn: geef je die dingen die voor jou belangrijk zijn voldoende aandacht? Waar besteed je je energie aan?
Herken jij veel van de bovengenoemde punten bij jezelf of ken je iemand die last heeft van vakantiestress? Dan is het tijd om actie te ondernemen! Neem eens een kijkje bij onze coaching of training. Of doe de gratis stress-test om zo direct inzicht te krijgen in de situatie. Uiteraard kun je ook altijd met ons contact opnemen.